آمار منتشر شده از سوی سازمان پزشکی قانونی کشور، خبرهای دلگرم‌کننده‌ای را در خصوص وضعیت ایمنی جاده‌ها در سال ۱۴۰۳ به همراه دارد. بر اساس این اطلاعات، تعداد جان‌باختگان حوادث رانندگی در سال گذشته، در مقایسه با سال قبل از آن، با کاهشی ۳ درصدی مواجه شده است که نشانه‌ای امیدوارکننده از اثربخشی احتمالی اقدامات پیشگیرانه و افزایش آگاهی عمومی است.
در طول سال ۱۴۰۳، مجموعاً ۱۹ هزار و ۴۳۵ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند. این رقم در مقایسه با سال ۱۴۰۲ که تعداد تلفات به ۲۰ هزار و ۴۵ نفر می‌رسید، کاهشی معادل سه درصد را نشان می‌دهد. این روند نزولی، هرچند هنوز ارقام قابل توجهی را شامل می‌شود، اما گامی مثبت در جهت افزایش ایمنی عبور و مرور در کشور محسوب می‌شود.
نقشه جغرافیایی تلفات: استان‌های پیشرو و با کمترین آسیب
بررسی آمارهای استانی نشان می‌دهد که در سال گذشته، استان‌های فارس با ۱,۵۶۰ فوتی، تهران با ۱,۴۳۹ فوتی و خراسان رضوی با ۱,۳۳۵ فوتی، بیشترین تعداد تلفات ناشی از تصادفات رانندگی را به خود اختصاص داده‌اند. در مقابل، استان‌های ایلام با ۱۵۷ فوتی، کهگیلویه و بویراحمد با ۲۳۰ فوتی و اردبیل با ۲۷۲ فوتی، کمترین آمار جان‌باختگان حوادث رانندگی را ثبت کرده‌اند که این تفاوت‌ها می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی چون حجم تردد، وضعیت زیرساخت‌ها و فرهنگ رانندگی در هر منطقه باشد.
محل وقوع تصادفات: جاده‌های برون‌شهری همچنان پرخطرترین
تحلیل محل وقوع تصادفات نشان می‌دهد که بخش عمده تلفات در محورهای برون‌شهری رخ داده است. از مجموع جان‌باختگان سال گذشته، ۱۳ هزار و ۳۷۲ نفر (معادل ۶۸.۸ درصد) در محورهای برون‌شهری، چهار هزار و ۷۵۹ نفر (معادل ۲۴.۵ درصد) در مسیرهای درون‌شهری، و یک هزار و ۸۹ نفر (معادل ۵.۶ درصد) در مسیرهای روستایی جان خود را از دست داده‌اند. مابقی تلفات نیز مربوط به سایر مسیرها بوده است. این آمار تأکید می‌کند که تمرکز بر بهبود زیرساخت‌ها، افزایش ایمنی وسایل نقلیه و ارتقاء فرهنگ رانندگی در جاده‌های بین‌شهری، همچنان باید در اولویت برنامه‌های کاهش تصادفات قرار گیرد.
کاهش مصدومان و اهمیت مراکز پزشکی قانونی
خوشبختانه، در کنار کاهش تلفات، تعداد مصدومان حوادث رانندگی نیز در سال ۱۴۰۳ با کاهشی ۲.۵ درصدی مواجه بوده است. در این سال، ۳۸۱ هزار و ۴۸۴ نفر از مصدومان حوادث رانندگی برای تعیین خسارت و دریافت خدمات پزشکی قانونی، به مراکز مربوطه در سراسر کشور مراجعه کرده‌اند. از این تعداد، ۲۶۹ هزار و ۸۲۹ نفر مرد و ۱۱۱ هزار و ۶۵۵ نفر زن بوده‌اند. این حجم بالای مراجعین، نقش حیاتی سازمان پزشکی قانونی در ارزیابی و مستندسازی آسیب‌های ناشی از تصادفات را برجسته می‌سازد. بیشترین تعداد مصدومان در سال گذشته به ترتیب در استان‌های تهران با ۴۹ هزار و ۳۵ مصدوم، خراسان رضوی با ۳۲ هزار و ۴۸۳ مصدوم و اصفهان با ۲۸ هزار و ۸۲۳ مصدوم به ثبت رسیده است.
شهریور ماه، پرخطرترین زمان برای رانندگی
بررسی‌های آماری فصلی و ماهانه نشان می‌دهد که بیشترین تعداد تلفات حوادث رانندگی در سال ۱۴۰۳، با یک هزار و ۹۴۵ کشته، مربوط به شهریور ماه بوده است. در مقابل، کمترین میزان تلفات با یک هزار و ۳۹۷ کشته در بهمن ماه گزارش شده است. این الگو تنها محدود به سال ۱۴۰۳ نیست؛ بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که به طور کلی، بیشترین آمار تلفات حوادث رانندگی در هر سال، عمدتاً در آخرین ماه تابستان و همزمان با اوج سفرهای تابستانی رخ می‌دهد. به طوری که حدود ۱۰ درصد از کل تلفات حوادث رانندگی شش سال گذشته (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳) مربوط به ماه شهریور است. این آمار، زنگ خطری برای رانندگان و نهادهای مسئول در ایام اوج سفرها به صدا در می‌آورد و لزوم برنامه‌ریزی ویژه برای این مقاطع را گوشزد می‌کند.
توصیه‌های ایمنی برای سفرهای تابستانی آتی
با توجه به نزدیکی فصل تابستان و آغاز سفرهای تابستانی، سازمان پزشکی قانونی کشور به تمامی هموطنان گرامی توصیه می‌کند که در صورت انجام سفر، نکات ایمنی و توصیه‌های لازم را حین رانندگی و در طول سفر، با جدیت مورد توجه قرار دهند. رعایت سرعت مطمئنه، توجه کافی به مسیر، پرهیز از رانندگی در حالت خستگی و خواب‌آلودگی، رعایت فاصله طولی با خودروهای دیگر و بررسی فنی خودرو پیش از سفر، از جمله موارد حیاتی برای مدیریت سفر و پیشگیری از هرگونه حادثه احتمالی است. با رعایت این نکات، امید است که خانواده‌ها بتوانند سفری خوش و ایمن را در کنار عزیزان خود سپری کنند و شاهد تداوم روند کاهشی در آمار تصادفات در آینده باشیم.
آغاز آزمایشی طرح خطوط ویژه خودروهای پُرسرنشین در تهران؛ گامی برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا؟
