کارشناس انرژی هشدار داد: افزایش ناگهانی قیمت گازوئیل، محرک اصلی تورم و گرانی

اشتباهات قیمتی و پیامدهای اقتصادی

عباس کاظمی، مدیر عامل پیشین شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، در ارزیابی تغییرات نرخ گازوئیل، تأکید کرد که در اصلاح نرخ هر یک از حامل‌های انرژی، نباید افزایش به یکباره و “شارپی” اتفاق بیفتد. به گفته او، “نباید به یکباره قیمت صددرصد شود و نباید پرش قیمتی عجولانه داشته باشیم.”

وی افزود: “افزایش قیمت باید حساب و کتاب داشته باشد، اما موضوع مهم‌تر این است که دولت باید به تدریج از تجارت انرژی خارج شود. دولت نباید هم تاجر و هم سیاست‌گذار انرژی باشد؛ چراکه این رویه باعث می‌شود در بسیاری از جوانب نتواند نتیجه مطلوب را حاصل کند و اولین نتیجه این اقدام نیز تورم است.” به بیان او، وقتی سوخت گران می‌شود، پول وارد حساب جاری شده و تورم را بالا می‌برد و اهداف مورد نظر تحقق نخواهد یافت. این دوگانگی نقش دولت، باعث می‌شود که منافع کوتاه‌مدت تجاری بر اهداف بلندمدت اقتصادی و اجتماعی سایه افکند.

اهمیت افزایش پلکانی و زیرساخت‌های لازم

مدیر عامل پیشین شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تصریح کرد که رشد قیمت در هر کالایی، به خصوص در حوزه حامل‌های انرژی، باید پلکانی و با حساب و کتاب باشد و مردم نیز آمادگی لازم را داشته باشند. او تأکید کرد: “ابتدا باید زیرساخت‌ها ایجاد شود و بعد اقدام به افزایش بهای کالا کنیم. این خوش‌سلیقگی نیست که قیمت را با شیب تند به بالا سوق دهیم.”

کاظمی با اشاره به تأثیر افزایش قیمت بر کاهش قاچاق، تصریح کرد که این تأثیر تنها در صورتی مثبت خواهد بود که افزایش قیمت با منطق و در چارچوب امکان‌پذیری صورت گیرد. او یادآور شد: “اگر روند افزایش قیمت پلکانی که از دهه ۸۰ در دستور کار قرار گرفته بود، ادامه پیدا کرده بود، ما به نتیجه مطلوب و هدف تعیین شده می‌رسیدیم؛ یعنی هم قیمت واقعی می‌شد، هم جلوی قاچاق را می‌گرفتیم و هم اینکه اقتصاد خود را با این روند تنظیم می‌کرد، قیمت‌ها نیز به شکل مناسبی بالا رفته و به واقعی شدن نزدیک می‌شدیم.” اما این برنامه متوقف شد و اکنون،

افزایش ناگهانی و شدید قیمت، به سیستم شوک وارد می‌کند و راهکار درستی نیست.

تناسب قیمت‌ها و مدیریت مصرف

کاظمی با تأکید بر اینکه “قیمت حامل‌های انرژی باید با هم تناسب داشته باشند،” خاطرنشان کرد: “اگر قیمت منطقی باشد، مصرف‌کننده خود را مدیریت می‌کند، اما اکنون این امکان وجود ندارد.” او دلیل این امر را رشد یکباره قیمت‌ها دانست که منجر به افزایش شدید و “عجیب و غریب” هزینه‌های حمل و نقل عمومی، بار و مسافر می‌شود. در نتیجه، قیمت کالاها و هزینه‌های سفر نیز به طور چشمگیری بالا می‌رود. او در نهایت افزود که اگر ۲۰ سال قبل، افزایش پلکانی قیمت‌ها اجرایی می‌شد، تأثیر مثبتی بر کنترل مصرف و کاهش قاچاق داشت و اکنون به نتایج مطلوب‌تری در حوزه سوخت دست یافته بودیم. این وضعیت، لزوم یک بازنگری جدی در سیاست‌گذاری‌های انرژی کشور را بیش از پیش نمایان می‌سازد.