در شرایطی که استفاده از تاکسی‌های اینترنتی مانند اسنپ و تپسی روز‌به‌روز در حال افزایش است، خبرهایی از پشت پرده این خدمات به گوش می‌رسد که نشان می‌دهد تخفیف‌های ارائه‌شده به مسافران، در واقع از جیب رانندگان پرداخت می‌شود. این موضوع نه‌تنها فشار اقتصادی زیادی بر رانندگان وارد کرده، بلکه احتمال افزایش نرخ کرایه‌ها در آینده‌ای نزدیک را نیز تقویت کرده است.
رضا بهشتی، دبیر کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایی شرکت‌های سواری کرایه کشور، در گفت‌وگویی با خبرنگار تین‌نیوز اعلام کرد: «قیمت‌های پایین در پلتفرم‌های اینترنتی حمل‌ونقل، تخفیف‌هایی هستند که شرکت‌ها از جیب رانندگان پرداخت می‌کنند. این در حالی است که شرکت‌ها خود متحمل ضرری نمی‌شوند و هزینه‌ها برای حفظ منافع بلندمدت پلتفرم‌ها، از سوی رانندگان تأمین می‌شود.»
فشار اقتصادی بر رانندگان تاکسی‌های اینترنتی
بهشتی با اشاره به شرایط دشوار اقتصادی و بیکاری گسترده، تأکید کرد که بسیاری از رانندگان به دلیل نبود فرصت‌های شغلی مناسب، به ناچار به فعالیت در تاکسی‌های اینترنتی روی آورده‌اند. او افزود: «این افراد به‌نوعی مورد سوءاستفاده شرکت‌ها قرار می‌گیرند و در نهایت، تخفیف‌هایی که به مسافران داده می‌شود، از درآمد واقعی رانندگان کسر می‌گردد.»
احتمال افزایش نرخ کرایه در حمل‌ونقل جاده‌ای
دبیر کانون صنفی شرکت‌های سواری کرایه کشور هشدار داد که همان‌طور که در حمل‌ونقل درون‌شهری پس از جذب مسافر، نرخ‌ها افزایش یافت، در حمل‌ونقل جاده‌ای نیز این روند تکرار خواهد شد. به گفته او، پس از حذف تدریجی ناوگان سنتی از حوزه حمل‌ونقل بین‌شهری، پلتفرم‌های اینترنتی به‌راحتی نرخ‌ها را افزایش خواهند داد.
تفاوت در فرآیند نرخ‌گذاری بین ناوگان عمومی و پلتفرم‌های اینترنتی
بهشتی در ادامه توضیح داد که ناوگان حمل‌ونقل عمومی برای افزایش نرخ کرایه‌ها باید مراحل پیچیده‌ای را طی کند؛ از جمله ارائه آنالیز قیمت بر اساس نفر-کیلومتر، بررسی هزینه‌های عملیاتی و دریافت تأییدیه از سازمان‌های نظارتی مانند سازمان حمایت از مصرف‌کننده، ستاد تنظیم بازار و وزارت راه و شهرسازی. این فرآیند ممکن است ماه‌ها طول بکشد و در نهایت تنها با افزایش حداقلی موافقت شود.
در مقابل، پلتفرم‌های اینترنتی بدون هیچ‌گونه نظارت مشخصی، نرخ‌ها را به‌صورت شناور و لحظه‌ای تغییر می‌دهند. بهشتی مثالی زد: «اگر راننده‌ای نرخ ۱۰۰ هزار تومان را برای یک مسیر نپذیرد، نرخ به ۱۳۰ هزار تومان افزایش می‌یابد و در صورت عدم پذیرش، ممکن است تا ۳۰ یا ۴۰ درصد دیگر نیز افزایش یابد. این نشان‌دهنده نبود نظارت واقعی بر قیمت‌گذاری در این پلتفرم‌هاست.»
انتقاد از تبعیض میان رانندگان سنتی و اینترنتی
در بخش پایانی گفت‌وگو، بهشتی با انتقاد از سیاست‌های دوگانه در حوزه حمل‌ونقل مسافری، اظهار داشت: «ما معتقدیم دخالت دولت در امور اقتصادی باید به حداقل برسد، اما تبعیضی که میان رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و رانندگان سواری کرایه وجود دارد، غیرقابل‌قبول است. رانندگان سنتی با محدودیت‌های قانونی و نظارتی مواجه‌اند، در حالی که پلتفرم‌های اینترنتی آزادانه نرخ‌گذاری می‌کنند.»
با توجه به روند فعلی، به نظر می‌رسد مسافران تاکسی‌های اینترنتی باید خود را برای افزایش نرخ کرایه‌ها آماده کنند. این افزایش نه‌تنها ناشی از شرایط اقتصادی، بلکه نتیجه سیاست‌های پنهان پلتفرم‌ها در مدیریت هزینه‌هاست؛ سیاست‌هایی که بار اصلی آن بر دوش رانندگان است.
مجله حمل و نقل و باربری نوین بار
