جزئیات فنی و حقوقی عوارض جبران خسارت جاده‌ها
بر اساس متن مصوبه، میزان عوارض برای هر وسیله نقلیه به ازای هر تن-کیلومتر تعیین شده و وجوه وصولی به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز می‌گردد تا براساس قوانین بودجه، در جهت اهداف بند مذکور مصرف شود. این سازوکار مبتنی بر ماده قانونی و با استناد به برنامه توسعه، تلاشی برای شفاف‌سازی سهم حمل‌ونقل سنگین در استهلاک شبکه جاده‌ای محسوب می‌شود.
جدول عوارض جبران خسارت بر اساس نوع وسیله نقلیه
| نوع وسیله نقلیه | عوارض جبران خسارت (به ازای هر وسیله به ازای هر تن کیلومتر) | درصد جبران نسبت به تن-کیلومتر سال ۱۴۰۳ |
|---|---|---|
| کامیونت | 452 | 3.8 |
| کامیون دو محور | 518 | 4.3 |
| کامیون سه محور | 360 | 3 |
| کامیون چهار محور | 404 | 3.4 |
| بوژی (بارهای ترافیکی) | 600 | – |
پیامدها و هدف‌گذاری اجرای عوارض جبران خسارت جاده‌ها
اجرای این عوارض با هدف جبران بخشی از هزینه‌های نگهداری و تعمیر راه‌ها، تقویت زیرساخت حمل‌ونقل و تشویق به رعایت محدودیت‌های بارگیری تعریف شده است. درآمدهای حاصل به‌صورت متمرکز در خزانه و سپس مطابق قوانین بودجه‌ای برای پروژه‌های نگهداری و ارتقای ایمنی جاده‌ای تخصیص خواهد یافت.
- رعایت دقیق ضوابط بارمحوری و اندازه‌گیری صحیح بارها می‌تواند از افزایش هزینه‌های مالکین ناوگان جلوگیری کند.
- تعیین نرخ‌ها براساس تن-کیلومتر، امکان تفکیک اثرات انواع وسایل نقلیه بر استهلاک راه را فراهم می‌سازد و مشوقی برای استفاده از ناوگان کم‌آسیب‌تر ایجاد می‌کند.
توصیه‌ها برای رانندگان، شرکت‌های حمل‌ونقل و متولیان
- شرکت‌های حمل‌ونقل باید فرآیند ثبت وزن و مسافت را تقویت کنند تا محاسبه عوارض شفاف و دقیق انجام شود.
- متولیان راه و راهداری لازم است سامانه‌های الکترونیکی پایش بارمحوری و پیمایش را توسعه دهند تا در اجرا و نظارت، خطای انسانی کاهش یابد.
- تدوین بسته‌های تشویقی برای ناوگان‌هایی که استانداردهای بارگذاری و توزیع وزن را رعایت می‌کنند می‌تواند به اجرای بهتر کمک کند.
اجرای این آیین‌نامه گامی در جهت مدیریت پایدار شبکه جاده‌ای کشور و تامین منابع لازم برای نگهداری راه‌ها است، اما موفقیت آن مستلزم شفافیت فرایندها، نهادینه‌سازی نظارت الکترونیکی و همکاری فعال بین دستگاه‌های اجرایی و بخش حمل‌ونقل خصوصی خواهد بود.
تصویب ۵ طرح حیاتی برای افزایش ایمنی جاده‌های قم؛ نقاط حادثه‌خیز در اولویت!
شرایط تمدید کارت هوشمند رانندگان: حداقل کارکرد برای کامیون‌های حمل و نقل کالا
ورود ۱۴۰ اتوبوس عراقی برای انتقال زائران اربعین از تهران به نجف و کربلا
علیرضا سبحانی
او فارغ‌التحصیل رشته مدیریت حمل و نقل است و فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۹۴ به عنوان نویسنده در یک وبلاگ تخصصی درباره حمل و نقل شهری آغاز کرده است. وی پس از کسب تجربه، به مجلات و وب‌سایت‌های معتبر در این حوزه پیوست و در حال حاضر، دبیر سرویس اخبار حمل و نقل در یک مجله تخصصی این صنعت است.
