چند روز پیش، در جریان گفت وگویی با همسایه ام، از فوت یکی از اقوام نزدیک او مطلع شدم. متأسفانه، این فرد در حالی که در حال عبور از عرض خیابان بود، با خودرویی تصادف کرده و در دم جان باخته است. راننده ی این خودرو، کسی بود که بدون داشتن گواهینامه، اقدام به رانندگی کرده بود. این حادثه تلخ، نشان دهنده ی مشکلات جدی ناشی از بی توجهی به قوانین راهنمایی و رانندگی و ناآگاهی از پیامدهای قانونی رانندگی بدون گواهینامه است. اگر شما هم از جمله کسانی هستید که ممکن است از این قوانین غفلت کنید، توصیه می کنم قبل از اتخاذ چنین اقداماتی، این مطلب را با دقت مطالعه کنید تا از خطرات و عواقب آن آگاه شوید.
رانندگی بدون گواهینامه: هزینه های غیرقابل جبران
پاسخ به این سؤال که «آیا رانندگی بدون گواهینامه جرم است؟» تنها یک کلمه است: بله، جرم است. در تمامی کشورها، رانندگی با هر نوع وسیله نقلیه نیازمند کسب مهارت و آموزش مناسب است و این قاعده شامل موتور سیکلت ها نیز می شود. در ایران، افراد بالای ۱۸ سال که موفق به گذراندن دوره های آموزشی لازم شوند، می توانند کارت گواهینامه رانندگی را از پلیس راهنمایی و رانندگی دریافت کنند.
پس از دریافت گواهینامه، رانندگان موظف به رعایت تمامی قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی هستند. در صورت تخلف، طبق ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، «رانندگی بدون گواهینامه» به عنوان جرم شناخته می شود و برای فرد متخلف دو نوع مجازات پیش بینی شده است: مجازات اسلامی بخش تعزیرات و مجازات طبق قوانین رسیدگی به تخلفات رانندگی.
مجازات رانندگی در سایر کشورها
به نقل از وب سایت justia.com به منظور اطمینان از ایمنی همه افراد در جاده ها، همه ایالت های ایالات متحده مجموعه قوانین جامعی را برای کنترل اقدامات رانندگان و جلوگیری از تخلفات رانندگی ایجاد کرده اند. یکی از اساسی ترین اصول زیربنای این مجموعه قوانین این واقعیت است که رانندگی یک امتیاز است که باید برای آن اعمال شود. بنابراین، گواهینامه رانندگی تنها برای کسانی مجاز است که تشخیص داده باشند می توانند قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند و اعلام کرده اند که به مسئولیت هایی که رانندگی لزوماً در بر می گیرد، احترام می گذارند. از آنجایی که گواهینامه یک امتیاز و یک مسئولیت است، همه ایالت ها رانندگی بدون گواهینامه را به عنوان یک جرم قابل مجازات معرفی کرده اند.
قانون مجازات اسلامی تعزیرات
بر اساس قانون و گزارش وکیل avadadyar.com ، اگر فردی به دلیل عدم برخورداری از گواهینامه رانندگی یا به علت ممنوعیت رانندگی، اقدام به رانندگی کند، به عنوان مجرم شناخته می شود. برای اولین بار ارتکاب این جرم، مجازات های زیر ممکن است به او تحمیل شود:
- حبس تعزیری تا دو ماه
- پرداخت جزای نقدی تا یک میلیون ریال
- یا هر دو مجازات فوق به طور همزمان
- اگر فرد متخلف برای بار دوم این جرم را مرتکب شود، مجازات او به حبس از دو تا شش ماه افزایش می یابد.
رانندگی افراد زیر 18 سال
سن قانونی برای دریافت گواهینامه رانندگی در ایران ۱۸ سال تمام است. بنابراین، هر فردی که زیر این سن باشد به طور خودکار فاقد گواهینامه شناخته می شود. مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای گروه های سنی زیر به شرح زیر است:
- راننده بین ۱۵ تا ۱۸ سال: برای این گروه سنی، مجازات شامل جزای نقدی تا یک میلیون ریال یا تحویل به والدین یا سرپرست قانونی است. همچنین، اقدامات تامینی و تربیتی نیز ممکن است به عنوان بخشی از مجازات در نظر گرفته شود.
- راننده بین ۹ تا ۱۵ سال: برای این افراد، مجازات شامل تحویل به والدین یا سرپرست قانونی با تعهد آن ها مبنی بر عدم تکرار جرم توسط کودک است. این گروه به والدین یا سرپرست قانونی با قید تعهد به تربیت و مواظبت در حسن اخلاق تحویل داده می شود. در صورت عدم وجود والدین صالح، این افراد به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر با تعهد کتبی یا اخطار سپرده می شوند.
- راننده زیر ۹ سال: برای این گروه سنی هیچگونه مجازاتی در نظر گرفته نشده است.
این مجازات ها به منظور جلوگیری از رانندگی افراد نابالغ و کاهش حوادث رانندگی وضع شده اند. در صورت وقوع حادثه توسط این افراد، مسئولیت قانونی و مالی آن بر عهده والدین یا سرپرست قانونی خواهد بود.
با توجه به اهمیت این موضوع، اگر نوجوانی زیر ۱۸ سال در خانه دارید و نگران استفاده او از وسیله نقلیه تان بدون اطلاع شما هستید، می توانید از طریق استعلام خلافی خودرو، از وضعیت و تخلفات مربوطه مطلع شوید و نوجوان خود را از پیامدهای زیانبار چنین اعمالی آگاه کنید.
مجازات نداشتن گواهینامه در تصادف
ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که اگر راننده ای بدون گواهینامه تصادف کند، چه عواقبی در انتظار او خواهد بود. پاسخ به این سؤال به نوع حادثه و شدت آن بستگی دارد:
- تصادفات منجر به فوت: اگر تصادف منجر به فوت شود و حادثه به عنوان غیر عمدی تلقی گردد، راننده موظف به پرداخت دیه کامل است که میزان آن سالانه بر اساس تورم تغییر می کند. علاوه بر پرداخت دیه به درخواست اولیای دم، حبس تعزیری نیز یکی از مجازات های قابل اعمال است. اگر اثبات شود که تصادف عمدی بوده، مجازات ها به طور قابل توجهی سنگین تر خواهند بود.
- تصادفات منجر به جرح: در مواردی که تصادف منجر به جرح شود، راننده مقصر به پرداخت دیه و حبس تعزیری محکوم خواهد شد. میزان دیه و مدت حبس بستگی به نوع جراحت و شدت آن دارد. دیه معمولاً از محل بیمه راننده مقصر پرداخت می شود و سپس بیمه می تواند مبلغ دیه را از راننده مطالبه کند. همچنین، در برخی موارد راننده ممکن است تا ۵ سال از رانندگی محروم شود.
این مقاله یک رپورتاژ آگهی است و مسئولیت محتوای آن با سفارش دهنده رپورتاژ می باشد. نوین بار مسئولیتی در خصوص محتوا و خدمات معرفی شده ندارد.
